Połóg — co to jest i ile trwa?

Co to jest połóg po porodzie?

Połóg, inaczej nazywany “czwartym trymestrem”, to czas po porodzie, w trakcie którego ciało kobiety powraca do stanu sprzed ciąży i porodu. Wiąże się on z wieloma fizycznymi i psychicznymi procesami.
Jak długo trwa połóg? Połóg definiujemy czas pierwszych sześciu tygodnii po porodzie.

Jak wygląda połóg? Objawy

Podczas kilku pierwszych tygodni i miesięcy po porodzie Twoje ciało będzie przechodzić liczne przemiany, aby dostosować się do stanu sprzed porodu. Oto lista objawów fizycznych i psychicznych w okresie połogu.

Połóg — plamienie i krwawienie poporodowe

Krew i tkanki, które wyściełały Twoją jamę macicy podczas ciąży, zwykle złuszczają się podczas pierwszych kilku dni  i tygodni po porodzie , chociaż czasem krwawienie poporodowe trwa dłużej.

Obfite krwawienie występuje w pierwszej dobie po porodzie, a następnie przez około tydzień przypomina obfite miesiączkowanie. Przez pierwszy tydzień od porodu wydzielina ta jest krwista i intenstywna, mogą pojawiać się również skrzepy. Z czasem wydzielina zmienia kolor na różowy, a później na brązowy. Wydzielina po 2 do 3 tygodni staje się bardziej śluzowata, aż w końcu ustępuje, zazwyczaj między 3. a  4. tygodniem po porodzie. Po około 6 tygodniach od porodu powinna całkowicie zniknąć. 

Połóg — odchody poporodowe

Zwykle na początku są jasnoczerwone, jednak z czasem krwawienie staje się mniej obfite i zmienia kolor na brązowy lub żółty. Gdy będziesz karmić piersią w okresie połogu, możesz doświadczyć zwiększonych krwawień, ponieważ prowadzi ono do skurczów macicy.
Wzmożone krwawienie i wydzielina poporodowa mogą pojawić się przy większym wysiłku, na przykład podczas wykonywania aktywności lub podczas karmienia piersią. Ważne jest sprawdzanie wydzieliny. Jeśli krwawienie nie zmniejsza się lub wydzielina ma nieprzyjemny zapach,  skontaktuj  się z lekarzem prowadzącym lub położną.

Zaparcia

Możesz mieć opory przed oddawaniem stolca z powodu bólu po porodzie, hemoroidów poporodowych lub mieć zaparcia z powodu operacji. Jeśli tak się stanie, postaraj się wprowadzić więcej płynów, jeść dużo pokarmów bogatych w błonnik (jak owoce i warzywa) i wziąć środek na zaparcia, jeśli zaleci Ci go lekarz. Może pomóc Ci również zwiększona aktywność fizyczna.

Osłabienie po porodzie

W czasie kilku pierwszych miesięcy po porodzie to normalne, że jesteś przemęczona. Przeszłaś wiele, zarówno pod względem emocjonalnym, jak i fizycznym. Zyskałaś wiele doświadczeń. Poza tym wróciłaś do domu z noworodkiem, którego trzeba często karmić i który krótko śpi. Nic dziwnego, że czujesz się osłabiona i przemęczona. Pamiętaj, że zostałaś mamą, ale dla siebie musisz też znaleźć chwilę odpoczynku, by organizm się zregenerował po porodzie.

Aby zmniejszyć poczucie wycieńczenia i stres:

• postaraj się spać wtedy, gdy śpi dziecko,
• poproś o pomoc,
• ogranicz liczbę gości,
• stosuj zbilansowaną dietę z dużą ilością białka i żelaza,
• resztę obowiązków wykonuj jak najmniej, by znaleźć czas na odpoczynek dla Siebie.

Skurcze

Skurcze trwają przez około 10 dni po porodzie i są związane z obkurczaniem się macicy.  Jest to objaw świadczący o prawidłowym mechanizmie powrotu organizmu do stanu sprzed ciąży. Dzieje się tak,  ponieważ macica obkurcza się po porodzie  i wraca do zwyczajowego umiejscowienia obok kości łonowej.  Masa macicy zmniejsza się w tym czasie z 1000 g bezpośrednio po porodzie do 50-70 g. Jeśli odczuwasz dyskomfort w okresie połogu, możesz wziąć lek przeciwbólowy bez recepty, ale skonsultuj się wpierw ze swoim lekarzem, jeśli karmisz piersią.

Hemoroidy

Uciążliwą dolegliwością, która dotyczy większości kobiet w trakcie połogu, są hemoroidy. Są one związane z parciem przy porodzie oraz przy zaparciach przy oddawaniu stolca. Dolegliwości są tak silne: to jest np.:

• silny ból w okolicy odbytu (pacjentka czasami nie może nawet siedzieć)
• uporczywe swędzenie
• i krwawienie z odbytnicy. 

Przy tych dolegliwościach pamiętaj, że możesz sobie ulżyć lekami przeciw hemoroidom bez recepty (krem, czopki i płyn do okolic odbytu)

Jeśli dolegliwości utrzymują się, pojawiają się nawracające problemy lub występują inne objawy towarzyszące hemoroidom, zalecana jest konsultacja lekarska.

Ból krocza

Jeśli rodziłaś drogami natury, obszar między Twoją pochwą a odbytem, zwany kroczem, rozciągnął się, aby zrobić miejsce dla dziecka. Jeśli doszło tam do rozdarcia lub nacięcia, możesz mieć  założone szwy. W okresie poporodowym niekiedy występuje opuchlizna lub ból krocza, jako że skóra, tkanki i mięśnie się regenerują. W zależności od wielkości rozdarcia lub bólu Twój lekarz zaleci odpowiednie leczenie. W łagodzeniu dolegliwości pomoże zimny okład (na opuchliznę), siedzenie w ciepłej wodzie (na ból) lub na wygodnej poduszce (na obie dolegliwości).

Bolesne oddawanie moczu

Jeśli rodziłaś przezpochwowo, główka dziecka naciskała mocno na Twój pęcherz i cewkę moczową. Po tak intensywnym wysiłku, jakim jest poród naturalny, cewka moczowa jest obolała, pęcherz moczowy rozciągnięty. 

W połogu możesz odczuwać ból podczas oddawania moczu lub nie móc tego robić pomimo odczuwania potrzeby. Jak sobie pomóc? Na pewno nie odkładaj wizyt w toalecie, ponieważ to może jedynie pogorszyć sprawę. Istnieje ryzyko zwiększenia szans na wystąpienie infekcji. Aby ułatwić sobie korzystanie z toalety, zadbaj o swój komfort i unikaj pośpiechu. Jeśli odczuwasz silne parcie na pęcherz, ale mimo to nie potrafisz oddać moczu, spróbuj to zrobić, stojąc pod prysznicem.  

Dodatkowo prysznic krocza, irygacja pochwy i picie dużej ilości wody pomoże złagodzić ból w okresie połogu.

Puchnięcie nóg i stóp

Aby zmniejszyć opuchliznę, trzymaj nogi w górze na poduszce lub stołku. Przy tych dolegliwościach warto stosować zimne kąpiele stóp.

Opuchnięte piersi

Kilka dni po porodzie mogą wydawać się twarde, pełne i tkliwe. Dzieje się tak, ponieważ wypełniają się mlekiem. Wraz z urodzeniem łożyska następuje rozpoczęcie laktacji, która jest wynikiem działania hormonów oksytocyny i prolaktyny. Przed rozpoczęciem produkcji właściwego mleka, Twoje piersi zaczną produkować siarę przez około 3 dni po porodzie.  Ta przedmleczna wydzielina to istny skarb  dla Twojego maluszka! Zawartość odżywcza siary jest naprawdę cenna, przewyższa w swoim składzie same mleko matki. Jego skład zawiera wyższe stężenie m.in. witaminy A, białka, zawierając jednocześnie mniej potasu, tłuszczu i węglowodanów. Poza korzystnym dla noworodka składem, siara posiada również delikatne właściwości przeczyszczające, co ułatwia noworodkowi wydalenie smółki.

Pamiętaj, aby opróżniać piersi kiedy robią się jak kamień, by zapobiec powstawaniu zapalenia piersi. W takim wypadku zastosuj zimny okład na pierś, a jeśli wystąpi temperatura, należy zgłosić się do specjalisty. Jeżeli dziecko się najada, a masz nadmiar pokarmu w piersiach, pamiętaj, że należy odciągnąć mleko z piersi do butelki, bo mleko matki może być przechowywane w lodówce, a następnie pasteryzowane.
Ważne jest, aby przystawiać dziecko naprzemiennie do obu piersi matki. 

Jeśli nie planujesz lub nie możesz karmić piersią, nie przystawiaj dziecka do piersi. Zmniejszysz dyskomfort, nosząc wygodny biustonosz i luźne ubrania. Możesz wziąć dozwolony przez lekarza lek przeciwbólowy i przykładać zimne okłady, aby zmniejszyć opuchliznę. Powstrzymaj się od odciągania mleka. To da Twojemu ciału sygnał, aby wyprodukować mniej mleka, co skróci cały proces w okresie poporodowym. Niekiedy należy wprowadzić lek blokujący laktację, o czym decyduje specjalista. 

Inne objawy

Przez pierwsze kilka miesięcy po porodzie mogą dokuczać Ci następujące objawy.

Pocenie się — zmiany hormonalne w okresie po porodzie mogą sprawić, że będziesz się bardzo pocić, szczególnie nocą. To jest normalny objaw po porodzie. Aby sobie z tym poradzić, korzystaj z częstych chłodnych kąpieli, używaj antyperspirantów dla kobiet karmiących. Jeśli martwisz się ilością potu, porozmawiaj ze swoim lekarzem.

Zmiany w obrębie brzucha — początkowo wciąż będziesz wyglądała na ciężarną, jako że Twoje mięśnie brzucha się rozciągnęły. W okresie połogu powoli wrócą do normy. Niektóre kobiety doświadczają rozejścia się mięśni brzusznych (RMPB – distasis musculorum rectorum) inaczej rozstęp obu mięśni prostych brzucha na boki w obszarze kresy białej. Szczególnie narażone są kobiety rodzące duże dzieci, czy ciąże mnogie. Dzieje się tak, gdy lewa i prawa strona “sześciopaku” rozdziela się podczas ciąży i nie powraca do stanu pierwotnego w połogu. W niektórych przypadkach stosuje się leczenie chirurgiczne o czym decyduje specjalista.  

Rozstępy — mogą pojawić się w czasie ciąży. Chociaż zwykle nie znikają zupełnie w okresie po porodzie, zbledną z czasem. Można stosować odpowiednie kosmetyki przeciw rozstępom. Powodują one nawilżenie i natłuszczenie tkanki skóry.  

Wypadanie włosów — to dość częsty objaw. Gdy hormony się uspokoją, wszystko wróci do normy. Można stosować maski z witaminamy dla kobiet karmiących.  

Chudnięcie — możesz szybko stracić pierwsze 10 kilogramów, ale powrót do stanu sprzed ciąży chwilę potrwa. Nie wszystkie kilogramy, których nabrałaś w trakcie ciąży to tkanka tłuszczowa. Poród dziecka i łożyska, utrata płynu owodniowego i dodatkowej krwi oraz płynów z czasów ciąży sprawi, że pierwsze kilogramy znikną jeszcze w okresie poporodowym. Pamiętaj, że czym dłużej karmisz, Twoja figura będzie się bardziej poprawiała. 

Przestrzeganie zdrowej diety i spacery pomogą Ci powrócić do formy. Nie przechodź jednak na restrykcyjną dietę. Według ekspertów ciało kobiety w trakcie połogu potrzebuje wielu składników odżywczych, aby się zregenerować po ciąży i porodzie. Bądź cierpliwa. Jeśli karmisz, szczególnie uważaj na nagłe spadki masy ciała, ponieważ stracisz mleko. Jeżeli masz jakieś wątpliwości w tej kwestii, zapytaj swojego lekarza. 

Ile trwa połóg?

Ginekolodzy i położnicy cały czas debatują nad dokładnym momentem końca połogu. I tak na przykład American College of Obstetricians and Gynecologists uważa, że koniec połogu przypada od 12 tygodnia po porodzie. Według niektórych ekspertów pewne kobiety są w połogu nawet do 12 miesięcy. 

Naukowcy wyróżniają 3 fazy połogu:

• połóg bezpośredni — pierwsze 24 godziny po urodzeniu łożyska;
• połóg wczesny — do 7 dni,
• połóg późny — od 6 tygodni do 6 miesięcy.

Z każdą z tych faz wiążą się różne zmiany w ciele kobiety i wyzwania, z którymi się mierzy.

Połóg po porodzie naturalnym — ile trwa?

Niezależnie od rodzaju porodu, pierwsze 6 tygodni po porodzie nazywa się okresem regeneracji. Nawet jeśli ciąża przebiegła bez problemowo, a poród był krótki i bez komplikacji, Twoje ciało rozciągnęło się do swoich maksymalnych możliwości, było poddane wielu stresom i potrzebuje czasu na powrót do stanu sprzed ciąży. 

Weź pod uwagę, że każda mama jest inna, więc każdy okres poporodowy również — różni się zarówno czasem trwania, jak i rodzajem, liczbą czy natężeniem objawów. Większość z nich minie po tygodniu, podczas gdy inne (nadwrażliwość sutków, bóle pleców i krocza) będą trwały przez kilka tygodni. Jeszcze inne (jak przeciekanie mleka z piersi) zostaną z Tobą, dopóki dziecko nie podrośnie.

Jeśli rodziłaś sposobem naturalnym, możesz zastanawiać się również, kiedy minie ból krocza, kiedy ono się zagoi. Regeneracja może trwać od 3 tygodni (jeśli nie wystąpiło rozdarcie) do 6 albo nawet więcej (jeśli doszło do rozdarcia lub nacięcia krocza). Aby sobie pomóc w tym, należy wykonywać nasiadówki krocza. 

Czy Twoja pochwa będzie taka sama po porodzie? Niezupełnie, chociaż prawie.

Połóg po cesarce — czas trwania

Ile trwa połóg po cesarce? Pierwsze 3-4 dni spędzisz w szpitalu. Miną 4 do 8 tygodni nim wrócisz do formy. Ważne, aby pacjentka zadbała o bliznę po Cięciu Cesarskim. Należy nie dopuszczać do stanu zapalnego blizny. Jeśli wystąpi, należy zgłosić się jak najszybciej do specjalisty. Aby blizna nie powodowała dolegliwości bólowych, stosuje się specjalne plastry, kremy.

Ile trwa osłabienie po porodzie?

Zmęczenie poporodowe to rodzaj przewlekłego osłabienia, które zdaje się zupełnie Cię przytłaczać. Chociaż może trwać nawet od 4 do 5 miesięcy, warto pamiętać, że wkrótce minie, jest to stan przejściowy. Jeśli jednak towarzyszy mu obniżony nastrój i niechęć do dziecka, sprawdź, czy to nie depresja poporodowa. Należy zgłosić się po poradę do specjalisty, gdyż nieleczona depresja poporodowa pociąga za sobą poważne konsekwencje. Jeżeli jest stwierdzona depresja po porodzie, pacjentka otrzymuje plastry hormonalne, by wyrównać poziom hormonów sprzed ciąży. Pamiętaj, że po połogu twoja psychika jest bardziej podatna na różne zewnętrzne bodźce. 

Ile czasu obkurcza się macica po porodzie?

6 tygodni po porodzie macica powinna wrócić do rozmiarów sprzed ciąży. Jeśli karmisz piersią, stanie się to szybciej. Dlaczego? Hormony, które pobudzają produkcję mleka, powodują obkurczanie się macicy, a tym samym zmniejszają jej wymiar.

Czego nie wolno robić w czasie połogu?

Restrykcje dotyczące połogu to:

• nie wolno być aktywnym dłużej niż przez połowę dnia (sumarycznie),
• nie należy kąpać się przez pierwsze 6 tygodni (możesz brać prysznic) ani chodzić na basen i saunę,
• nie wolno stosować tamponów ani niczego, co wprowadza się do pochwy (chyba że lekarz zaleci inaczej) i uprawiać seksu przez pierwsze 6 tygodni,
• należy ograniczyć ćwiczenia do wolnego chodzenia, bez intensywnych ćwiczeń aerobowych,
• nie należy dźwigać powyżej 5 kilogramów.

Po czym poznać koniec połogu?

Jak wspominaliśmy wcześniej, nie istnieje zgodność wśród lekarzy co do tego, kiedy kończy się połóg. Zwykle uznaje się czas od 6 do 8 tygodni po porodzie za koniec. Dzieje się tak, ponieważ do tego czasu wiele układów powraca do stanu sprzed ciąży.

Wskazówki dla taty 

Jeśli jesteś partnerem osoby w połogu, możesz kilkoma działaniami wspomóc kobietę. 

Twoja obecność, dobre słowo są bezcenne. Postaraj się po prostu być, wracaj wcześniej z pracy, przynieś ciepły posiłek. Zadzwoń zapytać jak samopoczucie. Psychika kobiety w połogu jest jak rollercoaster hormonalny, postaraj się pomagać na ile możesz. Kobieta troszczy się najlepiej jak może o dziecko, Ty zatroszcz się, jak najlepiej potrafisz o kobietę, doda jej to sił i będzie ogromnym wsparciem podczas nieprzespanych nocy, regeneracji ciała po porodzie, niedoborów witamin, braku czasu dla siebie, czy samotności (niewiele osób o tym mówi głośno, ale połóg jest uczuciem samotności — bądź wsparciem na tyle, na ile potrafisz). 

Jak jeszcze możesz pomóc kobiecie? Zobacz, jaki inni partnerzy pomagali w połogu swoim kobietom: 

(Nie wszystko pewnie dasz radę zrealizować, ale możesz umówić się na któreś z podpunktów):

• Stałe godziny, w których mogłem odciążyć kobietę, by miała w tym czasie czas dla siebie na regenerację (zbawienny jest czasem ciepły prysznic w spokoju, spacer albo pójście na masaż).
• Byłem odpowiedzialny za kąpiel, a następnie ubranie dziecka w piżamkę i przygotowanie do snu.
• Czytałem dziecku albo śpiewałem przed zaśnięciem.
• Kupowałem pieluchy, wodę i podstawowe produkty do domu, kobieta mając dziecko nie ma siły na dźwiganie dodatkowych kilogramów.
• Wynosiłem śmieci (codziennie pieluszki mają swoje zapachy, zawsze przed wyjściem do pracy zabierałem worek śmieci).
• Byłem odpowiedzialny za porządek w kuchni.
• Wychodziłem na spacer z dzieckiem.

Podsumowanie

Twoje ciało przeszło wiele w trakcie ciąży i porodu. Może mu zająć dużo czasu, nim powróci do normy. Co więcej, możesz odkryć, że istnieje teraz nowa norma, jako że pewne sprawy nie powróciły do pierwotnego stanu. To naturalne — właśnie stałaś się mamą i pewne rzeczy się zmieniły. Mamy nadzieję, że wiesz już, czym jest połóg, ile trwa i jak poznać jego koniec.

Pamiętaj, że w połogu oprócz dziecka ważna jesteś też i Ty. 

Zobacz także:

• Jak wrócić do formy po porodzie?
• Ćwiczenia mięśni Kegla w ciąży i po porodzie
• Depresja poporodowa - jak sobie z nią radzić?

Celem treści zamieszczonych na www.drherbich.eu jest edukacja czytelniczek, która w zamierzeniu ma ułatwić im rozmowę z lekarzem. Zawarte w serwisie internetowym informacje nigdy nie mogą jednak zastąpić konsultacji lekarskiej. Nigdy też nie należy korzystać z zamieszczonych wskazówek bez zasięgnięcia porady lekarza. Właściciel strony www.drherbich.eu nie ponosi odpowiedzialności za żadne działania podjęte na podstawie zawartych na niej treści.