Infekcja grzybicza pochwy czy infekcja bakteryjna pochwy? Różnice, podobieństwa, sposoby leczenia

Równowaga bakteryjna pochwy warunkiem braku infekcji intymnych

W zdrowej pochwie znajduje się dużo dobrych oraz złych bakterii. Nie jest to zjawisko niepokojące tak długo, jak między nimi jest zachowana równowaga. 

Dobre bakterie, głównie bakterie kwasu mlekowego, są w pochwie po to, żeby ją chronić. Pomagają utrzymać kwaśne środowisko pochwy, na poziomie pH 3,8-4,5. W takim środowisku grzyby i złe bakterie nie mają sprzyjających warunków do rozwoju.

Co się dzieje, gdy równowaga zostaje zaburzona? Powstaje środowisko, które sprzyja namnażaniu się złych bakterii – co prowadzi do infekcji bakteryjnych lub grzybiczych pochwy. 

Obydwa wymienione wyżej stany zapalne pochwy są bardzo powszechne. Szacuje się, że w czasie swojego życia mają z nimi do czynienia nawet 3 na 4 kobiety. Infekcje pochwy to także najczęstszy powód wizyty u ginekologa.

Infekcja bakteryjna (waginoza) a infekcja grzybicza (kandydoza) pochwy – jak odróżnić?

Zarówno bakteryjnemu, jak i grzybiczemu zapaleniu pochwy towarzyszy świąd, pieczenie i dyskomfort. Najważniejsza rzecz, która odróżnia infekcję bakteryjną pochwy od infekcji grzybiczej to kolor i zapach wydzieliny. 

• W czasie bakteryjnego zapalenia pochwy nie występuje zwykle zaczerwienienie okolic pochwy. Kobieta nie odczuwa też bólu. Objawy te występują natomiast przy grzybicy pochwy.
• W czasie infekcji grzybiczej nie występuje zwykle nieprzyjemny zapach, który jest charakterystyczną cechą bakteryjnej infekcji pochwy.

Objawy infekcji bakteryjnej pochwy i infekcji grzybiczej pochwy

Infekcje pochwy – przyczyny i czynniki ryzyka

Nieprawidłowa higiena intymna

Nie tylko brak higieny, ale również nieodpowiednia i nadmierna higiena jest częstą przyczyną zapaleń pochwy. Chodzi przede wszystkim o stosowane do mycia perfumowane mydła, żele, dezodoranty dopochwowe oraz mocne detergenty używane do prania bielizny. Niszczą one dobre bakterie i stwarzają sprzyjające środowisko do namnażania się złych.

Nadmierna higiena intymna to także mycie pochwy wewnątrz. Nie należy tego robić, bo niszczy to jej naturalne środowisko. Co więcej, pochwa oczyszcza się sama, przy pomocy naturalnych wydzielin, dlatego jest to całkowicie zbędne. 

Ponieważ wiedza o tym, jak dbać o higienę intymną jest kluczowa dla zachowania jej zdrowia przeczytaj 16 najważniejszych zasad higieny intymnej.

Zmiany hormonalne

Wahania hormonów także przyczyniają się do zmiany pH pochwy, zwiększając jej podatność na infekcje.

U kobiet w wieku rozrodczym ryzyko wystąpienia zaburzeń równowagi bakteryjnej w pochwie z przyczyn hormonalnych jest wyższe:

• w czasie ciąży i połogu,
• podczas menstruacji,
• gdy kobieta zażywa środki antykoncepcyjne.

U kobiet dojrzałych błona śluzowa pochwy często jest przesuszona, pH pochwy staje się bardziej zasadowe, a mniej kwaśne, co sprzyja rozwojowi patogennej flory i stanowi wrota dla zakażenia. 

Współżycie intymne

Do wprowadzenia nowych bakterii w okolice pochwy może dojść w czasie współżycia z nowym partnerem, szczególnie, jeżeli nie używa on prezerwatywy. Im większa liczba partnerów, tym większe ryzyko infekcji intymnych.

Stresujący tryb życia

Wyniki badań wskazują, że stres psychiczny może podwoić ryzyko zapalenia bakteryjnego pochwy niezależnie od innych czynników . Bywa też przyczyną nawracania infekcji, szczególnie waginozy.

Antybiotykoterapia

Regularne przyjmowanie antybiotyków może prowadzić do zmniejszenia się liczby „dobrych” bakterii, co może zaburzać równowagę bakteryjną w pochwie i powodować namnażanie się drożdżaków lub złych bakterii.

Przewlekłe choroby

Infekcje grzybicze są powszechniejsze u kobiet z cukrzycą lub wysokim poziomem cukru we krwi oraz osób z osłabionym układem odpornościowym.

Stany zapalne pochwy – jak zapobiegać? 

Najważniejsze w zapobieganiu infekcjom pochwy – zarówno tym bakteryjnym, jak i grzybiczym – jest dbanie o równowagę bakteryjną pochwy, unikanie ryzykownych kontaktów seksualnych oraz prowadzenie zdrowego trybu życia.

Jak dbać o równowagę bakteryjną pochwy? 

1. Przede wszystkim przestrzegaj podstawowych zasad prawidłowej higieny intymnej:  nie myj pochwy wewnątrz, nie stosuj silnie perfumowanych środków myjących, myj się od przodu do tyłu, a nie odwrotnie i unikaj obcisłych ubrań.
2. Jeżeli z powodu wahań hormonów lub innych przyczyn jesteś szczególnie narażona na wystąpienie infekcji, rozważ przyjmowanie probiotyków dopochwowych, żeby zwiększyć liczbę dobrych bakterii w pochwie.
3. Jeżeli wkroczyłaś w menopauzę, stosuj dopochwowo  środki nawilżające.

Stany zapalne pochwy – jak leczyć?

Jak leczyć kandydozę?
Infekcje grzybicze występują częściej niż bakteryjne i są łatwiejsze do wyleczenia. Nie znaczy to jednak, że można je bagatelizować. Jeżeli nie chcesz od razu iść do lekarza, zaopatrz się w aptece w leki dostępne bez recepty, zalecane przez farmaceutę. 

Jest wiele preparatów, w różnych postaciach, które są dostępne bez recepty i mogą pomóc w profilaktyce, w początkowej fazie zakażenia, a także jako leczenie wspomagające infekcji grzybiczej pochwy. Jedną z takich substancji jest na przykład, Clotrimazol. Preparatem możesz posmarować okolice wejścia do pochwy, a globulki zastosować dopochwowo. 

Jeżeli po 2-3 dniach samodzielnego leczenia nie obserwujesz poprawy, idź do lekarza. Ciężkie infekcje drożdżakowe mogą wymagać długiej kuracji lekami przeciwgrzybiczymi lub specjalnego leczenia.

Jak leczyć waginozę?
W przypadku infekcji wywołanych przez bakterie opcji samoleczenia jest zdecydowanie mniej – w tych sytuacjach wskazana jest wizyta u lekarza w celu dobrania leczenia. 

Leczenie jest potrzebne, gdy u pacjentki występuje cuchnąca wydzielina, a lekarz potwierdził diagnozę za pomocą kryteriów Amsela. 

Infekcje bakteryjne pochwy leczy się antybiotykami przyjmowanymi doustnie lub w formie dopochwowej, jako globulki lub krem. Antybiotyki trzeba brać przez co najmniej 5-7 dni. Nawet gdy objawy ustąpią, nie należy odstawiać antybiotyku, bo może się okazać, że bakteria nie została w 100% wyleczona i infekcja bakteryjna może powrócić. 

Infekcja intymna – kiedy do lekarza?

Nie musisz zgłaszać się do lekarza za każdym razem, kiedy podejrzewasz u siebie infekcję pochwy. Jeżeli lekarz zdiagnozował już kiedyś u Ciebie grzybicę pochwy i zauważyłaś podobne objawy  przez 2-3 dni możesz się leczyć sama. Jeżeli jednak objawy nie ustąpią lub nastąpi pogorszenie, idź do lekarza. 

Odwiedź ginekologa zawsze, gdy:

• objawy infekcji nie ustępują,
• obserwujesz nasilenie lub nawrót objawów,
• masz nietypowe upławy,
• upławom towarzyszy nieprzyjemny zapach z pochwy,
• masz infekcję intymną i stan podgorączkowy,
• jesteś w ciąży i masz objawy infekcji pochwy – infekcja bakteryjna w czasie ciąży zwiększa ryzyko przedwczesnego porodu, dlatego każdą infekcję pochwy w ciąży należy konsultować z lekarzem.

Bezobjawowe infekcje pochwy – postępowanie 

Warto pamiętać, że pewna część infekcji bakteryjnych przebiega bezobjawowo. Takich zakażeń także nie należy lekceważyć, bo mogą one powodować komplikacje, takie jak przewlekłe stany zapalne, a nawet bezpłodność. 

Skąd możesz wiedzieć, że masz infekcję bezobjawową? Ponieważ takie infekcje nie dają objawów możesz się przed nimi uchronić jedynie regularnie odwiedzając ginekologa i wykonując stosowne badania. Jest to szczególnie ważne w ciąży, bo nieleczona infekcja bakteryjna w ciąży może spowodować szereg komplikacji.

Jak przebiega wizyta u ginekologa z infekcją pochwy?

Gdy lekarz ma podejrzenie zapalenia pochwy badanie pacjentki poprzedza zwykle wywiadem medycznym, zadając niektóre z następujących pytań.

• Czy miewasz silniejsze upławy? Jeżeli tak, to jak one wyglądają?
• Czujesz nieprzyjemny, rybi zapach z okolic intymnych?
• Odczuwasz ból, swędzenie, lub pieczenie pochwy i okolic?
• Czy zmieniałaś ostatnio partnera? Jeżeli tak, to czy zabezpieczałaś się w trakcie stosunku?
• Czy miewałaś w przeszłości infekcje pochwy, w szczególności infekcje bakteryjne?

Po zakończeniu wywiadu medycznego lekarz dokładnie zbada Cię ginekologicznie, oceniając stan pochwy i szyjki macicy za pomocą wziernika. Może także zbadać pH pochwy i pobrać próbkę wydzieliny do zbadania pod mikroskopem oraz wykonać test KOH, żeby stwierdzić czy jest to infekcja grzybicza czy bakteryjna.

Infekcje intymne u mężczyzn – na jakie objawy zwrócić uwagę?

Bakteryjne infekcje intymne to problem nie tylko kobiet. Podobnie często, jak u kobiet występują one u mężczyzn, jednak bardzo często przebiegają bezobjawowo. W rezultacie nie są rozpoznawane ani leczone. Może to prowadzić do komplikacji zdrowotnych u mężczyzn oraz ich parterek.

Objawy infekcji bakteryjnej u mężczyzn:

• uporczywe swędzenie,
• zaczerwienienie napletka i prącia. 

W wypadku pojawienia się takich objawów należy udać się do lekarza, który wykluczy ewentualne choroby weneryczne i zaleci odpowiednie postępowanie. Ważne, by oboje partnerzy równocześnie poddali się leczeniu.

Nie leczenie tego typu zakażeń może powodować zapalenia prostaty i/lub pęcherzyków nasiennych oraz nieprawidłowe wartości nasienia, prowadzące do niepłodności.

Infekcje intymne a pessaroterapia

Pessar to miękka wkładka umieszczana w pochwie, która podtrzymuje obniżające się narządy rodne. Choć jest wykonana z przyjaznego dla tkanek silikonu, jest jednak ciałem obcym, dlatego w czasie noszenia pessara możesz obserwować zwiększoną ilość upławów. To normalne w czasie pessaroterapii i nie powinno Cię niepokoić, tak długo, jak lekarz nie zaobserwuje u Ciebie infekcji. 

Powinnaś więc przestrzegać terminów zaleconych przez lekarza wizyt kontrolnych, a jeżeli zaobserwujesz u siebie niepokojące objawy infekcji pochwy wymienione wyżej, jak najszybciej iść do specjalisty. 

Infekcje intymne a powikłania

Pamiętaj, że choć każdą infekcję trzeba leczyć, groźniejsze dla zdrowia są infekcje bakteryjne. To one powodują więcej komplikacji. Mogą między innymi:

• utrudnić zajście w ciążę, 
• doprowadzić do zapalenia narządów miednicy mniejszej, jajowodów, jajników i macicy,
• u kobiet w ciąży prowadzić do przedwczesnego porodu lub urodzenia dziecka o niskiej wadze urodzeniowej.

Co warto zapamiętać?

Infekcje pochwy – bakteryjne i grzybicze – to często występujące stany zapalne pochwy spowodowane przez rozrost grzybów lub bakterii. Choć łagodniejsze infekcje grzybicze można leczyć samodzielnie przy pomocy środków aptecznych, poważniejsze przypadki wagin ozy i kandydozy powinny być leczone pod kontrolą lekarza.

[1] „Perceived Life Stress and Bacetrial Vaginosis”, https://www.researchgate.net/publication/7583155_Perceived_Life_Stress_and_Bacterial_Vaginosis 

Czytaj dalej:

Niepokojące objawy ginekologiczne

Jak wrócić do formy po ciąży i porodzie?

Obniżenie i wypadanie przedniej ściany pochwy: przyczyny, objawy, leczenie

Celem treści zamieszczonych na www.drherbich.eu jest edukacja czytelniczek, która w zamierzeniu ma ułatwić im rozmowę z lekarzem. Zawarte w serwisie internetowym informacje nigdy nie mogą jednak zastąpić konsultacji lekarskiej. Nigdy też nie należy korzystać z zamieszczonych wskazówek bez zasięgnięcia porady lekarza. Właściciel strony www.drherbich.eu nie ponosi odpowiedzialności za żadne działania podjęte na podstawie zawartych na niej treści.